Â鶹Éç

Harry Hemsley fel Siôn Corn ar raglen Â鶹Éç Children's Christmas Tree, 1936

Arferion y Nadolig a'r Flwyddyn Newydd

26 Tachwedd 2008

Ar wahân i ddelweddau cymharol ddiweddar Gŵyl y Nadolig a'r Calan fel Siôn Corn, y goeden Nadolig a thân gwyllt dathliadau'r flwyddyn newydd mae gan Gymru gyfoeth o draddodiadau hynafol sy'n dathlu'r ŵyl.

Mae rhai ohonyn nhw wedi darfod, ond mae eraill fel hel calennig, y Fari Lwyd a chanu'r plygain yn dal i gael eu harfer mewn rhai rhannau o Gymru.

Roedd yr Hen Galan yn cael ei dathlu ar Ionawr 12fed. Ond yn 1752, diwygiwyd y calendr gan roi pwysigrwydd newydd i Galan Ionawr, sef y cyntaf o'r mis.

Mae llawer o hen draddodiadau dathliadau'r Nadolig yn para tan Ionawr 6ed, Gŵyl Ystwyll. Erbyn heddiw, y traddodiad yw mai erbyn y dyddiad yma dylech dynnu'r goeden a'r addurniadau Nadolig i lawr.

Ewch i ddarllen mwy am gefndir y traddodiadau yma a gwylio clipiau sy'n gysylltiedig â rhai ohonyn nhw:


Arferion gwerin

Chwedlau Myrddin

Morgana

Straeon a gemau

Ewch ar anturiaethau gyda'r cymeriadau yn ein gemau a straeon cyfoes.

Y Gymraeg

Barddoniaeth Taliesin

Hanes yr iaith

O'i gwreiddiau Celtaidd i frwydrau iaith y 1960au a'r 70au.

Dysgu

Celtiaid yr Oes Haearn

Celtiaid

Dewch i ddysgu mwy am fyd Celtiaid Oes yr Haearn yng Nghymru.

Â鶹Éç iD

Llywio drwy’r Â鶹Éç

Â鶹Éç © 2014 Nid yw'r Â鶹Éç yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol.

Mae'r dudalen hon yn ymddangos ar ei gorau mewn porwr cyfoes sy'n defnyddio dalennau arddull (CSS). Er y byddwch yn gallu gweld cynnwys y dudalen hon yn eich porwr presennol, fyddwch chi ddim yn cael profiad gweledol cyflawn. Ystyriwch ddiweddaru'r porwr os gwelwch yn dda, neu alluogi dalennau arddull (CSS) os yw'n bosib i chi wneud hynny.