Â鶹Éç

Fad na bliadhna seo tha sinn a' comharrachadh 70 bliadhna bho chaidh Sgoil Eòlais na h-Alba a stèidheachadh aig Oilthigh Dhùn Èideann. Tron bhliadhna, cluinnidh sinn taghaidhean de chuid de na chaidh a chlàradh le luchd-cruinneachaidh na Sgoile, a' mhòr chuid dheth sna 50an agus na 60an, bho dhaoine a bh' air am bogadh ann an dualchas agus beul-aithris na Gàidhlig. Chaidh an t-sreath sa a chraoladh an toiseach nuair a bha an Sgoil a' comharrachadh 50 bliadhna ann an 2001.

A seo tha Tony Dilworth, a bha ag obair do Sgrùdadh na Gàidhlig aig Oilthigh Dhùn Èideann sna 50an, a' coimhead air an obair-cruinneachaidh a rinn Leadaidh Eibhlin Stiùbhart Moireach à Athall. Tha e a' toirt dhuinn eisimpleirean de bhàrdachd agus sgeulachdan bho na làmh-sgrìobhainnean aice, a chruinnich i bho luchd-bruidhinn na Gàidhlig ann an Siorrachd Pheairt ann am meadhan na 19mh linn.

B' i Leadaidh Eibhlin, nighean an t-seachdamh Dìuc Athaill, agus bha i beò bho1868 gu1940. Chaidh i fhèin ‘s a peathraichean ‘s a bràithrean a thogail le muimean bhon dùthaich aig a robh Gàidhlig Pheairt agus bhruidhneadh i i gu fileanta, mar a bhruidhneadh an Dìuc fhèin. Bha difir ge-tà eadar mithean agus maithean agus bha gu h-àraid màthair Leadaidh Eibhlin a’ faireachdainn gu feumadh an dà chuid cuimhneachadh air an àite a bh’ aca, rud ris nach robh Leadaidh Eibhlin a’ gabhail idir agus a dh’adhbhraich sgaradh san teaghlach a mhair fad a beatha. Bha Leadaidh Eibhlin a’ toirt taic mhòr dhan Ghàidhlig agus thòisich i a’ cruinneachadh beul-aithris na sgìre anns a’ Ghiblein 1891 ann an Athall, Gleann Lìomhainn, Srath Teimheil agus Rannach a’ togail 250 pìos eadar-dhealaichte. Chuir i seachad a‘ chuid bu mhotha dhe beatha san Roinn Eòrpa - sa Bheilig, san Eilbhis san Fhraing - leis gun dh’fhàg i Athaill nuair a bha i òg agus cha do thill i gun deach a tiodhlacadh ann an Cladh Tìr Ìngnidh, faisg air Caisteal Bhlàir.