Main content
Sorry, this episode is not currently available

Na thachair sa Chiad Chogadh anns na trì seachdainean a chaidh, ceud bliadhna an ama sa. Events in World War One in the last three weeks one hundred years ago.

An toiseach sa phrògram, tha Ruairidh Moireach ag innse sgeulachd phearsanta mu bhuaidh a' Chiad Chogaidh air a theaghlach do dh' Iain MacDiarmaid. Chaidh ainm, Ruairidh Iain, a thoirt air às dèidh dithis bhràithrean athar - Ruairidh agus Iain Moireach à Dail bho Dheas, ann a Nis a Leòdhas. Fhuair Iain bàs sa Mhàirt 1915. Bha e bliadhna thar fhichead a dh' aois. Chaochail Ruairidh dà mhìos às dèidh sin, san Ogmhìos. Bha e trì bliadhna thar fhichead. B' iad an dithis a bu shine san teaghlach agus cha b'e sin an aon chall a chaidh air an teaghlach taobh staigh bliadhna.

Mar a tha Gilleasbuig macDhòmhnaill ag innse, bha cùisean rudeigin sàmhach mun àm sa ann an Ypres ann an 1914 agus an dà thaobh a' daingneachadh a' loidhne aca fhèin. Bha sabaid aig Qurna ann a Mesopotamia, àite a bha cudromach seach gu bheil dà abhainn mhòr, Euphrates agus Tigris a' tighinn còmhla a sin. Agus an dèidh na soithichean Good Hope agus Monmouth a bhith air an sgrios aig Blàr Coronel aig toiseach na Samhain le cabhlach Admiral Von Spee, le call beatha còrr air mìle gu leth duine nan cois, bha ceannardan an Nèibhidh ann a Lunnainn a-nis airson cuir às do Von Spee. Rinn Admiral Sturdee le shoithichean air an h-Eileanan Fàclannach gun fhios aig Von Spee agus e a' feitheamh ris nuair a nochd e fhèin sa chabhlach a sin.
Cluinnidh sinn cuideachd dealbh bhon taigh ann am bàrdachd Màiri Nicleòid à Tolastadh bho Thuath, Balaich a' Chogaidh, agus a smuaintean fhèin aice nuair a dheidheadh i dhan doras agus a sheasadh i aig a' chruaich.

B'e Lieutenant Tormod Holbrook an sgiobair a bh' air a' bhata-aigeil B-11 nuair a chuir e fodha a Mesudiye sna Dardanelles air an 13mh den Dùbhlachd 1914. Rinn e fhèin 's a' chriutha saothair mhòr ann an suidheachadh nach robh furast' ann an caolas mara a bha air leth cunnartach. Chaidh ionnsaighean cuideachd a thoirt an t-seachdain sa ann a 1914, le soithichean-cogaidh Gearmailteach air bailtean Scarborough, Whitby, Hartlepool agus West Hartlepool. Am measg nan soithichean-cogaidh Gearmailteach bha SMS Derfflinger agus cluinnidh sinn mu cheangal a th' aice an-diugh ri Èirisgeidh.
Gheibh sinn cuideachd òran bho Niall Caimbeul a sgrìobh Catriona Garbutt à Beinn a' Bhaoghla, Dh'fhalbh na Gillean Againn Fhìn.

10 minutes

Last on

Sun 28 Dec 2014 13:00

Credits

Role Contributor
Actor Artair Donald
Actor Iain F MacLeod

Broadcasts

  • Mon 22 Dec 2014 12:03
  • Mon 22 Dec 2014 22:00
  • Sun 28 Dec 2014 13:00